极限存在准则

准则1(夹逼定理)

数列形式: 如果数列 $\{x_n\}, \{y_n\}, \{z_n\}$ 满足:

  1. $y_n \leq x_n \leq z_n \quad (n = 1, 2, 3, \ldots)$
  2. $\lim\limits_{n \to \infty} y_n = \lim\limits_{n \to \infty} z_n = a$

则 $\{x_n\}$ 的极限存在,且 $\lim\limits_{n \to \infty} x_n = a$

函数形式(准则I’): 如果函数 $f(x), g(x), h(x)$ 满足:

  1. 在 $x_0$ 的某去心邻域内(或 $|x| > X$),有 $g(x) \leq f(x) \leq h(x)$
  2. $\lim g(x) = \lim h(x) = A$

则 $\lim f(x) = A$

注意:函数形式的夹逼定理中的极限过程有如下两种常见形式:

  • 当 $x \to x_0$ 时:$\lim_{x \to x_0} g(x) = \lim_{x \to x_0} h(x) = A$
  • 当 $x \to \infty$ 时:$\lim_{x \to \infty} g(x) = \lim_{x \to \infty} h(x) = A$

准则II(单调有界准则)

单调有界数列必有极限

  • 单调增加且有上界的数列必有极限.
  • 单调减少且有下界的数列必有极限.

应用实例

问题(夹逼定理的应用): 求 $\lim\limits_{n \to \infty} n \left( \frac{1}{n^2 + \pi} + \frac{1}{n^2 + 2\pi} + \cdots + \frac{1}{n^2 + n\pi} \right)$.

  • 建立不等式:$\frac{n^2}{n^2 + n\pi} < x_n < \frac{n^2}{n^2 + \pi}$
  • 两边极限:$\lim_{n \to \infty} \frac{n^2}{n^2 + n\pi} = 1$,$\lim_{n \to \infty} \frac{n^2}{n^2 + \pi} = 1$
  • 由夹逼定理:$\lim_{n \to \infty} x_n = 1$

问题(单调有界准则的应用): 设 $x_1 = \sqrt{2}, x_n = \sqrt{2 + x_{n-1}}$,证明极限存在并求值.

提示
  1. 单调性:用数学归纳法证明 $x_{n+1} > x_n$(单调增加)
  2. 有界性:用数学归纳法证明 $x_n < 2$(有上界)
  3. 求极限:设 $\lim_{n \to \infty} x_n = a$,由递推关系:
    \[
    a = \sqrt{2 + a} \Rightarrow a^2 = 2 + a \Rightarrow a^2 - a - 2 = 0
    \]
    解得 $a = 2$ 或 $a = -1$(舍去负值),故 $\lim_{n \to \infty} x_n = 2$

重要提醒:对等式两边取极限,必须是在极限存在的情况下才可使用。


两个重要极限及其证明

重要极限:$\lim\limits_{n \to \infty} \left(1 + \frac{1}{n}\right)^n$ 的存在性证明.

提示
  1. 展开表达式
    \[
    x_n = \left(1 + \frac{1}{n}\right)^n = 1 + 1 + \frac{1}{2!}\left(1 - \frac{1}{n}\right) + \frac{1}{3!}\left(1 - \frac{1}{n}\right)\left(1 - \frac{2}{n}\right) + \cdots
    \]

  2. 比较 $x_n$ 与 $x_{n+1}$

    • $x_{n+1}$ 的展开式中每一项都不小于 $x_n$ 的对应项
    • $x_{n+1}$ 比 $x_n$ 多一项正数项
  3. 结论:数列$\{x_n\}$单调增加且有上界,极限存在,记为 $e$.

数值:$e \approx 2.71828$
等价形式:$\lim_{x \to 0} (1 + x)^{1/x} = e$


函数版本:$\lim_{x \to \infty} \left(1 + \frac{1}{x}\right)^x = e$

证明思路

  1. $x \to +\infty$

    • 设 $n \leq x < n+1$,建立不等式:
      \[
      \left(1 + \frac{1}{n+1}\right)^n < \left(1 + \frac{1}{x}\right)^x < \left(1 + \frac{1}{n}\right)^{n+1}
      \]
    • 两边极限均为 $e$,由夹逼定理得证
  2. $x \to -\infty$

    • 令 $x = -(t+1)$,转化为正无穷情形
    • 最终得:$\lim_{x \to -\infty} \left(1 + \frac{1}{x}\right)^x = e$

重要极限:$\lim_{x \to 0} \frac{\sin x}{x} = 1$

几何证明

  • 在单位圆中,比较三角形与扇形面积:
    \[
    \frac{1}{2}\sin x < \frac{1}{2}x < \frac{1}{2}\tan x
    \]
  • 整理得:$\sin x < x < \tan x$
  • 进一步:$\cos x < \frac{\sin x}{x} < 1$
  • 由夹逼定理:$\lim\limits_{x \to 0} \frac{\sin x}{x} = 1$

重要极限的应用例题

例: $\lim\limits_{x \to 0} \frac{\tan x}{x}$

提示

\[
\lim_{x \to 0} \frac{\tan x}{x} = \lim_{x \to 0} \left(\frac{\sin x}{x} \cdot \frac{1}{\cos x}\right) = 1 \times 1 = 1
\]


例: $\lim\limits_{x \to 0} \frac{x - \sin x}{x + \sin x}$

提示

分子分母同除以 $x$:


例: $\lim\limits_{x \to 0} \frac{1 - \cos x}{x^2}$

提示
  • 利用倍角公式:$1 - \cos x = 2\sin^2\frac{x}{2}$
  • \[
    \lim_{x \to 0} \frac{2\sin^2\frac{x}{2}}{x^2} = \frac{1}{2} \lim_{x \to 0} \left(\frac{\sin\frac{x}{2}}{\frac{x}{2}}\right)^2 = \frac{1}{2}
    \]

例: $\lim\limits_{x \to \infty} \left(1 + \frac{1}{x}\right)^{-x}$

提示

\[
\lim_{x \to \infty} \left(1 + \frac{1}{x}\right)^{-x} = \left[\lim_{x \to \infty} \left(1 + \frac{1}{x}\right)^x\right]^{-1} = e^{-1}
\]


例: $\lim\limits_{x \to \infty} \left(1 - \frac{2}{x}\right)^{4x}$.

提示
  • 令 $t = -\frac{2}{x}$,则:

例: $\lim\limits_{x \to \infty} \left( \frac{x-5}{x+3} \right)^x$.

提示
  1. 变形为:
    \[
    \left( \frac{1-\frac{5}{x}}{1+\frac{3}{x}} \right)^x = \frac{(1-\frac{5}{x})^x}{(1+\frac{3}{x})^x}
    \]

  2. 分别求极限:
    \[
    \lim_{x \to \infty} \left(1-\frac{5}{x}\right)^x = e^{-5}, \quad \lim_{x \to \infty} \left(1+\frac{3}{x}\right)^x = e^{3}
    \]

  3. 最终结果:
    \[
    \frac{e^{-5}}{e^{3}} = e^{-8}
    \]


连续复利问题: 本金1000元,年利率8%,连续复利计息,求5年末本利和.

提示
  • 每年结算 $n$ 次:$A_n = 1000\left(1+\frac{0.08}{n}\right)^{nx}$
  • 连续复利($n \to \infty$):
    \[
    A = \lim_{n \to \infty} A_n = 1000 \cdot e^{0.08x}
    \]
  • 5年末本利和:
    \[
    A = 1000e^{0.08 \times 5} = 1000e^{0.4} \approx 1492 \text{元}
    \]

连续复利的意义

  • 连续复利公式:$A = P \cdot e^{rt}$
  • 在金融、生物增长等领域有广泛应用

✅ 补充说明:

重要极限的变体

  • $\lim\limits_{x \to 0} (1 + x)^{1/x} = e$
  • $\lim\limits_{x \to 0} \frac{\ln(1 + x)}{x} = 1$
  • $\lim\limits_{x \to 0} \frac{e^x - 1}{x} = 1$

总结与重要说明

夹逼定理的应用要点:

  • 需要构造合适的上下界函数
  • 上下界函数的极限必须相同
  • 适用于求复杂表达式的极限

单调有界准则的应用要点:

  • 先证明单调性(数学归纳法)
  • 再证明有界性(数学归纳法)
  • 最后通过递推关系求极限值

重要极限:

  • $\lim\limits_{n \to \infty} \left(1 + \frac{1}{n}\right)^n = e$
  • $\lim\limits_{x \to 0} \frac{\sin x}{x} = 1$.